Chaber bławatek
(Centaurea cyanus L.) Znany w Polsce chaber bławatek jest gatunkiem z rodziny Astrowatych. Występuje on bardzo powszechnie na terenie całej Europy oraz Syberii Zachodniej, a do dziś zawędrował niemal do wszystkich zakątków świata strefy umiarkowanej. Bławatek uważany jest za pospolity chwast, gdyż dzięki niewielkim wymaganiom siedliskowym rośnie na wszystkich glebach, a w szczególności na polach z uprawami rzepaku, zbóż ozimych oraz roślin okopowych i motylkowych.
Chaber bławatek określany jest mianem neofitów – roślin pojawiających się wraz z człowiekiem i uprawami zbóż na terenach, których wcześniej nie porastał.
Bławatek jest gatunkiem jednorocznym oraz niesamowicie miododajnym, gdyż zawiera nawet 34% cukrów w nektarze! Jego koszyczki kwiatowe charakteryzują się piękną, niebieską barwą płatków, którą zawdzięczają obecności antocyjanów. W rzeczywistości związki te są bardziej czerwone, ale kompleks żelaza, magnezu i wapnia, powoduje, że widzimy ich barwę jako ciemno-niebieską.
Jakie cenne wartości kryją delikatne kwiaty bławatka?
Z zebranych na polu roślin, a precyzyjniej mówiąc, z zakwitających koszyczków, wyskubuje się brzeżne kwiaty i jak najszybciej suszy w cieniu i przewiewie. Chaber bławatek posiada cenne składniki aktywne jak: antocyjany, gorycze, flawonoidy, garbniki. Dzięki obecności antocyjanów wykazuje działanie antyoksydacyjne (przeciwutleniające), przeciwzapalne, a dodatkowo działa uszczelniająco na drobne naczynia krwionośne.
Obecne w kwiatach bławatka flawonoidy odpowiadają także za działanie moczopędne.
Napar z kwiatu stosuje się jako łagodny środek w stanach zapalnych dróg moczowych. Chaber bławatek ma również zastosowanie zewnętrzne i polecany jest przy zapaleniu spojówek i brzegów powiek. Spożywanie jadalnych kwiatów bławatka czy też przygotowanego z nich naparu zwiększa apetyt. Wzrost apetytu powoduje poprzez zwiększenie wydzielania śliny, soku żołądkowego i żółci, a to wszystko dzięki obecności związków goryczowych. Barwne płatki kwiatów bławatka stosowane są jako składnik poprawiający wygląd, smak i aromat wielu mieszanek herbat.
Chaber bławatek to roślina niezwykle ceniona w kosmetologii.
Przemysł kosmetyczny docenił kwiaty bławatka ze względu na jego właściwości zmiękczające i antybakteryjne, dlatego chętnie stosowany jest w płynach do płukania ust oraz płynach i żelach antybakteryjnych. Wykazuje także działanie przeciwzapalne i wzmacniające naczynia krwionośne, przez co zalecany jest do cery z problemami naczynkowymi, tzw. pajączkami.
Wysoce wartościowe ekstrakty z bławatka zalecane są do stosowania przy cerze tłustej, ze skłonnościami do trądziku.
Ekstrakt z kwiatów bławatka działa ochronnie, nawilżająco i ściągająco. Ze względu na właściwości antyoksydacyjne bławatek wspiera usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii, dzięki czemu skóra dłużej zachowuje swoją naturalną jędrność.
Napar z kwiatów bławatka można stosować również w formie okładów, które pomogą przy zapaleniu spojówek, a także ukoją zmęczone oczy po wielogodzinnej pracy przy komputerze oraz ekranie telewizora i telefonu.
