Ślaz dziki
(Malva sylvestris L.) Ślaz dziki w stanie naturalnym występuje niemal w całej Europie, Azji Mniejszej, północnej Afryce oraz na Syberii. Na pozostałych kontynentach jest on zupełnie zdziczały. U nas w Polsce występuje on na całym obszarze kraju, rośnie na przydrożach, rumowiskach i łąkach. Z powodzeniem uprawiany jest na plantacjach zielarskich i w przydomowych ogródkach.
Ślaz dziki nazywany jest również ślazem leśnym, malwą dziką, ślazikiem, guzikowym zielem czy kędzierzawcem.
Ślaz dziki pochodzi z rodziny ślazowatych (Malvaceae) i jest dwuletnią, rzadziej jednoroczną, byliną o grubym, palowym korzeniu. Łodyga ślazu rośnie do około 1 metra wysokości, a ozdabiają ją dłoniaste, karbowane liście. Kwiaty tej rośliny są duże, pięciopłatkowe o barwie purpuroworóżowej z ciemniejszymi żyłkami. Ślaz dziki kwitnie od lipca do końca września, a jego owocem jest okrągła, płaska rozłupka rozpadająca się na 9-13 niełupek.
Czas zbiorów ślazu dzikiego jest bardzo ważny, ponieważ pozwala on zebrać wartościowy surowiec zielarski.
Surowcem zielarskim ślazu jest jego kwiat (Flos Malvae silvestris) i liście (Folium Malvae silvestris). Kwiaty zbiera się jeszcze bez szypułek na początku kwitnienia, natomiast liście dopiero w pełni wykształcone. Kwiaty ślazu po prawidłowym wysuszeniu mają fioletową barwę, a liście zachowują swój naturalny, zielony kolor.
Cenny skład ślazu dzikiego.
W kwiatach ślazu dzikiego zaobserwowano znaczne ilości glikozydów, kwasów organicznych, fitosteroli oraz niewielkie ilości olejku. Liście bogate są w garbniki, cukry, pektyny, witaminę C, a także w sporą ilość soli mineralnych. Kwiaty i liście ślazu dzikiego zawierają znaczną ilość kwasów organicznych oraz wartościowego śluzu.
Kwiaty i liście malwy dzikiej są niezwykle skutecznymi surowcami śluzowymi.
Zawarty w nich śluz przechodzi do wyciągów wodnych i powleka błony śluzowe jamy ustnej, gardła i krtani. Składnik ten chroni przed podrażnieniami i łagodzi kaszel, zmniejsza stany zapalne i ułatwia odkrztuszanie. Ze względu na swoje niesamowite właściwości ślaz dziki stosowany jest przy nieżytach górnych dróg oddechowych, jelit oraz chorobach układu pokarmowego. Dodatkowo odwary z jego kwiatów pomagają przy leczeniu przewlekłych zaparć u osób starszych i otyłych. Kwiaty malwy zmniejszają także dolegliwości przekwitania i regulują obfite miesiączki, skutecznie wzmacniając naczynia krwionośne.
Liście ślazu dzikiego mają zupełnie inne zastosowanie niż jego kwiaty.
Liście ślazu działają ściągająco i przeciwzapalnie, dlatego polecane są zewnętrznie w postaci okładów na skórę, rany, owrzodzenia czy egzemy, a także do płukania jamy ustnej i gardła. Liście zalecane są do stosowania w domowej irygacji przy upławach, nadżerkach oraz podrażnieniach narządów płciowych.
Ekstrakt z liści i kwiatów ślazu dzikiego działa niezwykle regenerująco na naszą skórę.
Kąpiele w ekstrakcie z liści i kwiatów ślazu dzikiego działają przeciwzapalnie, przeciwświądowo i relaksująco, dlatego zalecane są w pielęgnacji delikatnej skóry niemowląt, również tych z atopowym zapaleniem skóry (AZS). Działanie przeciwzapalne surowca ślazu znalazło też zastosowanie w stanach zapalnych naczyniówki oka i zapaleniach spojówek, ponieważ łagodzi podrażnienia i skutecznie poprawia przepływ krwi przez drobne naczynia krwionośne. Nawilżające okłady na oczy polecane są osobom spędzającym dużo czasu przed komputerem, gdy dochodzi do zmęczenia czy zwiotczenia powiek.
Ślaz dziki jest niezwykle popularny w codziennej pielęgnacji naszej skóry.
Ślaz dziki zalecany jest do pielęgnacji cery wrażliwej i delikatnej. Ziele tej rośliny ma właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu niweluje drobne zmarszczki oraz starcze plamy na skórze. Odwar ze ślazu dzikiego jest idealnym środkiem do przemywania skóry szorstkiej, łuszczącej się, a także tej z drobnymi urazami.
W dermokosmetyce ślaz sprawdza się w codziennej pielęgnacji skóry z wypryskami, przy leczeniu łojotoku i trądziku różowatego.
Ślaz polecany jest również do pielęgnacji cery naczynkowej, ponieważ niezwykle skutecznie łagodzi zaczerwienienia. Właściwości kosmetyczne ślazu dzikiego doceniono również ze względu na jego dobroczynne działanie na nasze włosy. Płukanki z naparu kwiatów i liści skutecznie zwalczają suchy łupież, poprawiając nawilżenie włosów i delikatnej skóry głowy.
Ślaz dziki był niezwykle popularny już w starożytnej Grecji i Rzymie.
Hipokrates stosował liście i korzenie ślazu jako środek osłaniający i wykrztuśny, a Cicero używał go do mieszanek przeczyszczających. Święta Hildegarda zalecała malwę przeciw bólom głowy, senności, obrzękom płucnym i krwawieniom. Znalazł on także powszechne zastosowanie w lecznictwie ludowym i homeopatii wielu kultur i krajów.
