Pokrzywa zwyczajna
(Urtica dioica L.) Pokrzywa jest byliną wyrastającą nawet do 1,5 m wysokości. Jej łodyga jest obficie ulistniona, liście grubo ząbkowane i ciemnozielone, a cała pokryta jest włoskami parzącymi. Czym ten nieprzyjemny w dotyku surowiec zielarski zjednał sobie nasze serca?
Pokrzywa zwyczajna to bylina z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae) jest rozpowszechniona prawie na całej kuli ziemskiej, głównie w strefie klimatu umiarkowanego.
Pokrzywa rośnie niemal wszędzie – w rowach, na leśnych polanach, w pobliżu domostw – w Polsce pokrzywę zwyczajną możemy spotkać na każdym kroku! Zbiór łodyg i liści przeprowadza się dwa, a nawet trzy razu w roku z jednej rośliny, co czyni ją bardzo wydajną. Co ciekawe, w zdecydowanej większości pokrzywę zwyczajną pozyskuje się nie z upraw, ale dziko rosnącą ze stanu naturalnego.
Surowiec zielarski z pokrzywy uzyskuje się poprzez ścinanie całego ziela jeszcze przed kwitnieniem rośliny.
Najważniejsze właściwości prozdrowotne wykazują liście pokrzywy, choć w ziołolecznictwie wykorzystuje się też całe ziele oraz sok z pokrzywy. Po ścięciu pokrzywy zostawia się ją na jedną lub dwie doby na polu, żeby przywiędła. Naturalnie nasuwa się pytanie: po co? Odpowiedź jest banalnie prosta: aby mniej parzyła! Dopiero wtedy przystępuje się do obrywania liści, ułożenia ich w koszach i suszenia.
Pokrzywa to prawdziwa skarbnica substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu
Pokrzywa uważana jest za jedną z najcenniejszych roślin stosowanych w fitoterapii ze względu na jej skład chemiczny. Cechuje się wysoką zawartością witamin (głównie A, C, K i z grupy B), składników mineralnych oraz innych cennych związków, jak kwasy organiczne, barwniki roślinne czy olejek eteryczny, a także minerały (głównie żelazo). Działanie pokrzywy jest wielostronne, pewnie dlatego nasze babcie i prababcie tak chętnie gotowały zupę z pokrzyw!
Pokrzywa uważana jest za środek „czyszczący krew” i wspomagający pracę układu moczowego.
Przetwory z pokrzywy nieznacznie zwiększają dobową ilość wydalanego moczu, ale dzięki hamowaniu resorpcji zwrotnej wyraźnie zwiększają eliminację z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii, np. mocznika czy chlorków. Dzięki tym właściwościom pokrzywa zaliczana jest do najważniejszych surowców "czyszczących krew". Równocześnie przeciwdziała zatrzymywaniu wody w organizmie i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu moczowego.
W liściach pokrzywy zawarte są związki wspierające procesy trawienne.
Przetwory z liści pokrzywy pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, ułatwiają trawienie, przyswajanie pokarmów i wspomagają prawidłowy przebieg procesów przemiany materii. Pokrzywa pobudza także wytwarzanie enzymów trzustkowych oaz wpływa na produkcję żółci przez wątrobę.
Pokrzywa działa wzmacniająco na organizm
Pokrzywa posiada bogaty zestaw witamin i minerałów, dlatego stosuje się ją u dzieci, młodzieży i osób w wieku podeszłym, którzy cierpią na ich niedobór. Dzięki wysokiej zawartości żelaza, pokrzywa korzystnie wpływa przede wszystkim na produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny. Z tego powodu napary z pokrzywy zaleca się kobietom w ciąży czy z anemią.
Nie można zapomnieć o działaniu „kosmetycznym” pokrzywy.
Kosmetyki z pokrzywy stosowane są do pielęgnacji skóry i włosów z tendencją do przetłuszczania się. Pokrzywa wzmacnia cebulki włosów i ogranicza ich wypadanie, pozwala także zwalczyć łupież. Włosy po kuracji płukankami z pokrzywy stają się miękkie, elastyczne i lśniące. Picie naparów z pokrzywy pozytywnie wpływa na dobrą kondycję skóry, włosów i paznokci.
Niegdyś uważano, że pokrzywa zwyczajna jest rośliną magiczną.
Moc pokrzywy miała polegać na niezawodności w pokonywaniu strachu lub łowieniu ryb ręką – uwierzcie, że kiedyś była to ogromnie ceniona umiejętność. W wigilię św. Jana, zawieszano ją na bramach i wejściach do chat, aby chronić się przed demonami. Pokrzywowe wiechy na polach zabezpieczały zasiewy przed urokami, a spalenie pokrzyw przed nadejściem burzy rozpędzało chmury i odstraszało pioruny. Młode liście pokrzywy były dodawane do sałatek lub przygotowywało się z nich zupę… zaraz, zaraz, to akurat niektórzy z nas robią do dzisiaj.
