Tymianek pospolity
(Thymus vulgaris) Tymianek pospolity należy do gatunków zachodniośródziemnomorskich. W stanie dzikim rośnie od Portugalii po Włochy i Grecję. Poza Europą tymianek zasiedlił obszary Ameryki Północnej, Azji Mniejszej i północnej Afryki. Występuje również w Polsce, gdzie często nazywany jest Macierzanką Tymiankiem.
Tymianek wymaga stanowiska ciepłego i słonecznego. Tworzy on zwarte kobierce na piaszczystych stanowiskach, dlatego spotkać możemy go w lasach, na suchych łąkach, a także na osłoniętych stokach górskich.
Tymianek pospolity jest niewielką rośliną miododajną.
Tymianek pospolity to niewielka krzewina z rodziny wargowych (Lamiaceae) dorastająca do 40 cm wysokości. Jego pędy są liczne, rozgałęzione, podnoszące się i drewniejące od dołu. Liście tymianku są naprzeciwległe, drobne i szarozielone. Jego małe kwiaty są w odcieniu lila-różowego, a niekiedy białe zebrane w szczytowe główkowate kwiatostany. Tymianek pospolity kwitnie od czerwca do sierpnia, a ponieważ jest rośliną miododajną, to chętnie zapylany jest przez owady.
Owoce czy ziele? Które jest cennym surowcem leczniczym tymianku pospolitego?
Owocem tymianku jest poczwórna rozłupnia z ciemnobrunatnymi lub czarnymi orzeszkami (nasionami). Natomiast surowcem leczniczym jest ziele tymianku (Herba Thymi), aby je pozyskać, należy zebrać zakwitające, nie zdrewniałe pędy tymianku i szybko je ususzyć. Liście lub ziele tymianku poddaje się destylacji z parą wodną, po czym otrzymuje się olejek tymiankowy (Oleum Thymi), a z olejku substancję zwaną tymolem (Thymolum).
Poznajmy cenne składniki kryjące się w tymianku pospolitym.
Ziele tymianku zawiera olejek eteryczny. W olejku tym znajdują się pochodne fenolowe m.in. tymol, cymen, linalol czy octan linalolu. Oprócz tego surowiec tymianku zawiera garbniki, kwasy polifenolowe, związki trójterpenowe, flawonoidy, saponiny, sole mineralne i wiele innych.
W jakich dolegliwościach pomogą nam te wszystkie składniki i minerały, w które tymianek pospolity jest tak bogaty?
Tymianek najczęściej znajduje zastosowanie jako lek wykrztuśny, ponieważ pobudza samoistne ruchy rzęsek nabłonka górnych dróg oddechowych. Wzmacnia on wydzielanie płynnego śluzu, rozrzedza zalegającą wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszanie, a flawonoidy zawarte w surowcu mają działanie rozkurczowe. Fenolowe składniki olejku skutecznie hamują rozwój grzybów chorobotwórczych i flory bakteryjnej, a szczególnie paciorkowców przewodu pokarmowego, jamy ustnej, gardła i skóry.
Tymianek pospolity znalazł szerokie zastosowanie w kosmetyce.
Kąpiele kosmetyczne z dodatkiem olejku z tymianku mają działanie tonizujące, odkażające, przeciwzapalne i poprawiające krążenie krwi. Jest to niezwykle skuteczne przy pielęgnacji skóry dojrzałej, ujędrnia ją i redukuje zaczerwienienia. Tymianek wykorzystywany jest również podczas masażu, przynosząc odprężenie i relaks.
Olejek z tymianku stosuje się nie tylko do cery dojrzałej, ale również do cery młodej.
Preparaty z wyciągiem olejowym są bardzo pomocne w leczeniu stanów zapalnych, oczyszczają, wzmacniają i skutecznie wpływają na ukrwienie skóry twarzy. Wyciągi alkoholowe z tymianku stosuje się często do oczyszczania cery tłustej i zanieczyszczonej. Mocno regenerują naskórek, dlatego polecane są do codziennej pielęgnacji cery młodzieńczej i trądzikowej.
Tymianek pospolity a skóra naszej głowy.
Kosmetyki do włosów z zawartością tymianku pospolitego likwidują stany zapalne skóry i łupież, jednocześnie wzmacniając strukturę włosa. Polecane są one do włosów łatwo przetłuszczających się i z tendencją do obciążenia u nasady. Tymianek przyczynia się do regulacji wydzielania sebum i regularnie stosowany pomaga przywrócić równowagę na skórze głowy.
Tymianek pospolity jest bardzo skuteczny na dolegliwości układu trawiennego.
Związki gorzkie zawarte w zielu skutecznie pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i poprawiają trawienie. Tymianek wzmaga również perystaltykę jelit i pomagają przyswoić wchłaniane pokarmy. Stwierdzono także skuteczność tymianku przeciw lambliom, glistom jelitowym i owsikom.
Tymianek często znajduje zastosowanie w produktach odkażających.
Tymianek ze względu na swoje właściwości lecznicze zalecany jest do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła spowodowanych infekcją bakteryjną i grzybową, a nawet z przebiegiem ropotwórczym. Płukanki ziołowe z tymianku pomagają zwalczać bolesne nieżyty gardła przebiegające z kaszlem i chrypką oraz gęstą wydzieliną. Dodatkowo tymianek wykazuje także działanie moczopędne, dlatego dobrze sprawdzi się w chorobach układy moczowego i u osób dbających o sylwetkę, pomagając im usunąć nadmiar nagromadzonej wody w organizmie.
Olejek tymiankowy ma również szerokie zastosowanie zewnętrzne.
Kąpiele i okłady z tego surowca skutecznie leczą liszaje, czyraki, wrzody i blizny potrądzikowe. Lecznicze kąpiele z ziela tymianku pospolitego działają niezwykle kojąco, odprężająco, a także przeciwbólowo. Olejek z tymianku pospolitego skutecznie leczy ropnie, wrzody, zakażenia drożdżakami i inne grzybice.
Jak tymianek pospolity zapisał się na kartach historii?
Tymianek pospolity (Thymus vulgaris), jego nazwa thymus pochodzi od greckiego słowa thymon i oznacza odwagę. Historia mówi, że rzymscy żołnierze kąpali się w naparach z tymianku dla nabrania tężyzny ducha i ciała. W starożytnym Rzymie lekarze zalecali go przy przeziębieniach, jako środek poprawiający apetyt i do leczniczych kąpieli. Wraz z legionami rzymskimi tymianek dotarł do Europy Zachodniej. W Polsce zadomowił się dzięki królowej
